Šta se to dogodilo u Drezdenu od 3. do 15. novembra 1928. godine na četvrtom kongresu KPJ? Ko je bio tamo?
Da li je taj skup jugoslovenskih komunista zaista naduo jedra ustaškog pokreta, ohrabrio svako antisrpsko djelovanje u budućnosti, postavio temelje budućih nezavisnih država, a na štetu Srba, stvorio embrione budućih naroda koji će nastati iz srpskog bića i živjeti na patološkoj mržnji prema Srbima? Svaki odgovor na ova pitanja je potvrdan.
Dakle, u Drezdenu je na početku kongresa, u analizi političkog stanja u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca(SHS) konstatovano da su stvaranjem te države Južnih Slovena pod vlast velikosrpske buržoazije stavljeni Slovenci, Hrvati, Crnogorci, ali i znatna albanska, bugarska i mađarska područja. Ova konstatacija i ono što slijedi izvučeno je iz dokumenata KPJ i ne predstavlja ni najmanju tajnu. Ne upotrebljavaju se navodnici iz razloga što su sve te tvrdnje bukvalno prepisane i nesumnjivo su autentične.
KPJ je označila srpsku buržoaziju i vojsku monarhije kao svog glavnog neprijatelja, podvlačeći da se borba mora prenijeti u samu Srbiju, kao bazu ovog režima, a da ta borba mora da započne priznavanjem otcjepljenja etničkim zajednicama koje to žele i oružanim ustankom, odnosno izazivanjem oružane pobune u zemlji, njenim rasturanjem i stvaranjem novih država na ruševinama Kraljevine SHS.
To se vrlo precizno navodi u dokumentu kongresa, nazvanom “Rezolucija o privrednom i političkom položaju”, gdje stoji da će se KPJ boriti za stvaranje nezavisne Hrvatske, nezavisne Crne Gore, Makedonije i nezavisne Slovenije, dok će mađarskoj manjini u Vojvodini dati pravo na otcjepljenje. Posebna pažnja posvećena je “albanskom pitanju”, za koje su delegati četvrtog kongresa KPJ rekli da je suštinsko.
Konstatuje se da je poslije Prvog svjetskog rata jedna trećina sveukupnog albanskog stanovništva pala pod vladavinu režima velikosrpske buržoazije i naglašava da je “oslobođenje tog naroda od srpske okupacije moguće samo kroz sveopšti ustanak”.
KPJ u datim okolnostima počela je sa jasnim i vedrim ciljevima, ali se kasnije obrušila na jedinstvo i uprla ciljeve protiv svih naroda koji su živjeli na tlu Kraljevine. To je očigledno. Društveno-političke prilike u Kraljevini SHS uticale su na produbljivanje klasnih suprotnosti i stvarale povoljne mogućnosti za širenje revolucionarnog radničkog pokreta. Politički život, iz kojeg je radnički pokret bio zakonom isključen, bio je obilježen sve oštrijim suprotnostima i borbama između vladajuće srpske buržoazije i buržoazije ostalih naroda, a to je uzrokovalo sve dublje političke krize.
…Posebno su negativne posljedice imali stavovi koje je zauzela Kominterna na svom petom kongresu četiri godine ranije (Moskva, 1924) o jugoslovenskom nacionalnom pitanju. Princip samoodređenja bio je izražen u zahtjevu za razbijanje Jugoslavije i za stvaranje federacije radničko-seljačkih republika na Balkanu, čime se isključivala mogućnost rješenja nacionalnog pitanja u okviru Jugoslavije. Prihvativši stav Kominterne, KPJ se našla izvan tekućih političkih zbivanja u zemlji koja su nosila pečat borbe između vladajuće srpske buržoazije i buržoazija ostalih naroda. Upravo je u godini 1924. sukob između vladajuće Radikalne stranke i Hrvatske republikanske seljačke stranke (HRSS) izazvao duboku političku krizu, koju je režim pokušao da riješi zabranom HRSS.
- Borbe u vrhovima KPJ poprimile su grupaški karakter.
Kongres KPJ je naglasio stav da u Kraljevini SHS predstoji buržoasko-demokratska revolucija koja će brzo prerasti u proletersku. Usvojen je stav Kominterne o socijaldemokratiji kao blizancu fašizma, a članstvu KPJ zabranjeno je da ulazi u reformističke sindikate i djeluje unutar buržoaskih opozicionih partija. Najzad, u vezi s pojačanom opasnošću “od imperijalističke intervencije protiv SSSR”, ponovo je potenciran stav o razbijanju Jugoslavije kao “vještačke versajske tvorevine” i dijela “sanitarnog kordona” i o stvaranju nezavisnih nacionalnih država.
Uglavnom, sve je mirisalo na povećane težnje razbijanja jedinstvene države i udaljavanja od Srba. Samo 13 godina kasnije desio se na ovom prostoru krvavi rat – zlo za sve i izgibija svih…
(Glas Srpske)